مسترینگ
یک قرقره نوار که سابقاً به صورت ثابت برای مسترینگ مورد استفاده قرار میگرفت
مسترینگ صدا (به انگلیسی: Audio mastering) یک مرحلهٔ پستولید در صنعت موسیقی است، فرآیندی که در آن به آمادهکردن و انتقال صدای ضبطشده از یک منبع شامل میکس نهایی به یک وسیله ذخیرهسازی میپردازند و یک منبع اصلی بوجود میآورند تا بتوانند از روی آن تهیه و تکثیر نسخههای کپی را انجام بدهند. امروزه استفاده از نوع مسترهای دیجیتالی مرسومتر است، اما هنوز هم برخی مهندسین صدا از نوع مسترینگ آنالوگ در صنعت ساخت استفاده میکنند.[۱]
مسترینگ آخرین مرحله در چرخه تولید اثر موسیقیایی قبل از تکثیر در غالب نوار مغناطیسی، CD و یا DVD میباشد. مسترینگ آخرین فرصت برای اصلاح اشکالات شنیداری اثر و همچنین رساندن کیفیت آن به حد اکثر ممکن میباشد به نحوی که اثر مستر شده در گستره وسیع و متنوعی از سیستمهای باز پخش از آی پد گرفته تا داخل اتوموبیل، یکپارچگی و کیفیت خود را به طور نسبی حفظ نماید. از نگاهی دیگر مسترینگ به نوعی مرحله کنترل کیفی و همچنین تخصصیترین و دقیقترین مرحله در فرایند تولید یک آلبوم موسیقی است. اهمیت این مرحله به حدی بالاست که در کشورهای دارای صنعت موسیقی پیشرفته مراکزی مجزا صرفا جهت مستر کردن آثار موسیقی ضبط و میکس شده دایر است و مهندسی مسترینگ شاخهای مجزا و تخصصی در مجموعه مشاغل مربوط به تولید موسیقی میباشد.
مسترینگ بسیار فراتر از بالا بردن میزان Loudness و یا استفاده از اکولایزر است. با استفاده از تکنیکهای پیشرفته مسترینگ امکان تغیر بالانس سازها، افزایش و یا کاهش حالت استریو در محدودهای خاص از رنج فرکانسی، بالا بردن صدای کیک درام و همزمان محدود کردن صدای بیس، رفع صدای “س” و “ز” آزار دهنده وکال بدون تیره شدن فضای میکس و بسیاری موارد دیگر امکانپذیر است. علاوه بر موارد فوق استفاده از یک گوش متخصص، دقیق، تازهنفس و درعین حال بی طرف که درگیر مراحل ساخت اثر نبوده، کمکی شایان در تشخیص مشکلات پنهان شنیداری و رساندن کیفیت آن به حد کمال میباشد.
در وهله اول مسترینگ حرفهای نیازمند تخصص بالاست. مهندس مسترینگ دارای گوش بسیار دقیق و تیون شده بوده و با دانش فنی بالا و احاطه بر تکنیکهای مسترینگ مشکلات شنیداری اثر و راه حل آنها را به سرعت تشخیص خواهد داد. اما علاوه بر تخصص، یک گوش دقیق نیازمند محیط آکوستیکی بسیار حرفهای و سیستم مانیتورینگ کالیبره شده و دقیق میباشد. بدون داشتن اتاقی با آکوستیک محاسبه شده و اسپیکر تیون شده و با رزولوشن بالا، انجام فرایند مسترینگ نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
مسترینگ بدون رعایت موارد فوقالذکر سبب میشود اثری که در داخل اتاق و بر روی اسپیکر شخص مستر کننده بسیار خوش صدا مینماید و از بالانس فرکانسی خوبی برخوردار است، درهنگام شنیدن در داخل اتومبیل دارای بیس بسیار بالا و غیر شفاف باشد و همین اثر در سیستم “های فای” یکی از دوستان به طور کامل بیس خود را از دست بدهد و این تنها یک نمونه از صدها موردی است که مسترینگ غیر حرفهای مسبب آن است.
یک موسیقی همان*طور که به آهنگسازی و ملودی*های مناسب و … نیازمند است، به یک صدا برداری خوب نیز نیاز دارد و باید میکس و مسترینگ یک موسیقی را جدا از بقیه*ی اجزای آن و به طور مستقل بررسی کرد.اما هدف از میکس و مسترینگ چیست و موجب چه تغییراتی در کار خواهد شد؟
۱-تقکیک دقیق صداها و مشخص شدن جایگاه هر صدا در کل اثر:
این مرحله جای هر صدا در پروژه را مشخص می*کند؛ بهعنوان مثال تعیین کننده*ی Volume و Paning ( پخش صدا از باند چپ یا راست) اصوات است به طوری که با بقیه ی صداها تداخل نکند و در آخر نتیجه*ای دلنشین و همچنین حرفه*ای داشته باشد.
بعد از این مرحله هر صدا جایگاه خود را دارد و به راحتی قابل شنیدن است. اما لازم نیست که تمام صداها که در موسیقی وجود دارد کاملا واضح باشد و می*تواند برای پر کردن قسمتی از کار استفاده شود.۲-قدرت گرفتن صداها:
این مرحله باعث می شود تا صداهای موجود را بهتر تشخیص داده و بشنویم؛ هر صدا یا ساز استفاده شده در آهنگ، در این مرحله حجم بیشتری پیدا کرده و به اصطلاح باعث پر شدن کار میگردد. به طوری که اگر کل موسیقی خلوت باشد نیز صداها حجیم و پر به نظر خواهد رسید.
این مرحله همچنین برای قوت بخشیدن به ریتم Drum و پرکاشن مناسب است.
۳-خذف صداها و فرکانس های اضافه:
در حین انجام میکس و مسترینگ در کار ممکن است متوجه اصوات و فرکانس*هایی شویم که وجودشان نه تنها لازم و ضروری نیست، بلکه زائد و اضافی است که باید از کار حذف شوند .
این مرحله کمک زیادی برای دلنشین شدن اثر و از بین رفتن صداهای گوش خراش میکند.
۴-واقعی تر شدن صداهای موجود:
ممکن است در یک آهنگ صداهای به کار برده شده خام به نظر بیایند و حس دلخواه را به شنونده القا نکنند، بنابراین این مرحله موجب پخته شدن، حجیم شدن و واقعی*تر شدن اصوات می*گردد و صداهای محو به صورت شفاف ظاهر خواهند شد.
همچنین این تصور وجود دارد که با اضافه کردن صداها و سازهای مختلف می*توان به آهنگ حجم داد و آن را پر کرد، اما در واقع این کار اصولی نبوده و موجب شلوغی موسیقی می شود.
موارد ذکر شده در بالا در آهنگ*های مختلف دارای تفاوت*هایی می*باشد، به عنوان مثال باید به جنس صداها و سازهای به کار رفته توجه کرد و به تنطیم آن پرداخت.
از دیگر عوامل مهم، سبک، ملودی*ها و تم کلی کار است که توجه به آن ضروری می*باشد. مثلا اگر در سبک Trance یا House از Kick ضعیف استفاده شود و کار صدا برداری مناسبی نداشته باشد، صدای استفاده شده به سختی شنیده خواهد شد. رعایت این موارد می*تواند کمک شایانی در تنظیم آهنگ کند و موجب رضایت بیشتر شنونده از کار شود.
میکس در مجموع به سلیقه*ی شخص تنظیم کننده برمی*گردد و فرد با استفاده از احساس و خلاقیت خود می*تواند اثری زیبا و به یاد ماندنی خلق کند. زیرا میکس و مسترینگ یکی از مهم*ترین فاکتورهای تولید یک اثر موسیقی خوب، کامل و حرفه*ای می*باشد که نباید از آن غافل شد.